Werk en Mantelzorg

1 op de 5 medewerkers heeft mantelzorgtaken. Voor medewerkers in de zorg geldt zelfs: 1 op de 4*. Een taakcombinatie die niet altijd even makkelijk is. Bijna 40% voelt zich zwaar tot overbelast. Zorgtaken tijdig bespreekbaar maken en samen met de leidinggevende zoeken naar (maatwerk)oplossingen, dragen bij aan een betere werk-privé balans.

Wettelijke regelingen en faciliteiten

Binnen iedere organisatie worden regelingen en faciliteiten geboden waar u als mantelzorger gebruik van kunt maken. De wettelijke regelingen waarop een beroep gedaan kan worden, zijn:

• Kortdurend zorgverlof: dit kunt u opnemen als u een zieke in uw naaste omgeving wilt verzorgen. Voorwaarde is dat de zieke verzorging nodig heeft. En u bent op dat moment de enige die de zieke zorg kan geven. Meer informatie over kortdurend zorgverlof vindt u op de website van de Rijksoverheid.
• Langdurend zorgverlof: dit kunt u opnemen als u voor langere tijd moet zorgen voor een ziek kind, partner, vader of moeder, buur, vriend, broer, zus, grootouders, kleinkind, inwonende tante of anderen met wie u een sociale relatie heeft. Meer informatie over langdurend zorgverlof vindt u op de website van de Rijksoverheid.
• Calamiteitenverlof: verlof voor spoedeisende, onvoorziene of bijzondere omstandigheden. Meer informatie over calamiteitenverlof vindt u op de website van de Rijksoverheid.
• Informatie over de Wet op flexibel werken vindt u op de website van de Overheid.

Ook in cao’s staan steeds vaker afspraken om werk en privé beter te combineren en werknemers ‘duurzaam inzetbaar’ te houden. Denk aan sparen voor verlof of een persoonlijk budget (salaris of vrije dagen), thuiswerken en een flexibeler personeelsbeleid.

Meer informatie over de wettelijke regelingen vindt u op de website Werk en mantelzorg. 

Maatwerkoplossingen

Bij langdurige, intensieve zorgtaken zijn vaak aanvullende regelingen nodig op de wettelijke regelingen. Iedere zorgsituatie is anders en vraagt dus om een andere oplossing. De zogenoemde maatwerkoplossingen. Voorbeelden zijn: werktijden aanpassen, tijdelijk ander werk doen, op andere dagen werken, tijdelijk minder werken, in de pauze zaken kunnen regelen of tussendoor een uurtje weg kunnen.

Gesprek met de leidinggevende

• Om tot maatwerk te komen, gaat u met uw leidinggevende in gesprek. Bereid dit gesprek goed voor en probeert u zich ook te verplaatsen in de belangen van de werkgever.
• Bespreek, indien nodig, de situatie vooraf met een bedrijfsmaatschappelijk werker, HR-medewerker of vertrouwenspersoon. Die kent de (verlof)mogelijkheden die op uw situatie van toepassing zijn en denkt mee over (maatwerk)oplossingen.
• Stel een proefperiode voor om de afspraken uit te proberen. Bespreek hoe de werkomgeving (collega’s, klanten) hierover wordt ingelicht als dat nodig is. En maak een vervolgafspraak om de proefperiode te beoordelen.

Meer tips en informatie over (de voorbereiding van) het gesprek met uw leidinggevende vindt u op  de websites van Mantelzorg-power en Werk en Mantelzorg.

Ondersteuning buiten het werk

Naast oplossingsmogelijkheden op het werk, kan het ook zijn dat ondersteuning in de privésfeer helpt. Bijvoorbeeld door de inzet van een vrijwilliger, een mantelzorgmakelaar of respijtzorg, waarbij de zorg (tijdelijk) wordt overgenomen. Werkende mantelzorgers die wonen in de Hoeksche Waard, kunnen voor ondersteuning en advies terecht bij MEE Zuid Hollandse Eilanden.

*Bron: Stichting Werk&Mantelzorg

De vergrijzing, de participatiesamenleving, mensen die langer thuis willen blijven wonen; allemaal ontwikkelingen die ervoor zorgen dat er steeds meer werknemers komen die naast hun werk ook zorgtaken thuis hebben.

Inmiddels heeft 1 op de 5 werknemers deze taakcombinatie. In de zorg is dit zelfs 1 op de 4*. Het combineren van werk en zorg kan zwaar zijn. Door op tijd met elkaar in gesprek te gaan, de dialoog tussen leidinggevende en medewerker, kan gekeken worden naar ondersteuning op en buiten het werk. Ondersteuning die zorgt voor een goede balans tussen werken en zorgen. Een win-win voor beiden!

Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid

Mantelzorgvriendelijk beleid, draagt bij aan een organisatiecultuur waarin werknemers met mantelzorgtaken de mogelijkheid hebben betaald werk met vaak intensieve zorgtaken thuis te combineren. Binnen een mantelzorgvriendelijke organisatie is mantelzorg bekend en bespreekbaar, zijn de verlofregelingen bekend en zoeken leidinggevenden en medewerkers samen naar maatwerkoplossingen.

Aandacht, begrip en ruimte voor maatwerk van de werkgever, dragen bij aan de werk privé balans van de werkende mantelzorger. Zo blijven mantelzorgers gezond, vitaal en productief en gaan zij met plezier naar hun werk.

Zichtbaar en bespreekbaar maken

Een mantelzorgvriendelijke organisatie vraagt niet om nieuw beleid. Met eenvoudige oplossingsrichtingen die weinig tot geen kosten met zich meebrengen zijn mantelzorgers vaak al geholpen.

Zichtbaar en bespreekbaar maken van het thema, kan tot veel goede oplossingen leiden. Als alle betrokkenen zich bewust zijn van de flexibele vormen van ondersteuning als aanvulling op verlofregelingen en met elkaar naar werkbare oplossingen zoeken, kunnen mantelzorg en werk optimaal gecombineerd worden.

Maar ook buiten de organisatie zijn tal van ondersteuningsmogelijkheden. Zoals bijvoorbeeld respijtzorg (tijdelijk de zorg overdragen) en de ondersteuning van MEE Zuid Hollandse Eilanden. MEE ondersteunt werkgevers en werknemers met advies, een luisterend oor, cursussen en trainingen.

Ook als koploper op dit thema aan de slag?

De gemeente vindt mantelzorg een belangrijk thema en wil met haar beleid de mantelzorgers in de regio zo goed mogelijk versterken in hun positie en ondersteunen bij de uitvoering van hun mantelzorgtaken.

MEE kan u kosteloos ondersteunen en begeleiden bij het agenderen van dit thema (meedenken in interventies, sparringpartner, workshop verzorgen voor leidinggevenden etc.). 

Hierbij kunt u denken aan:

• Een onderzoek om in kaart te brengen hoe het staat met het thema werk en mantelzorg binnen uw organisatie. Hoeveel werkende mantelzorgers zijn er, hoe ervaren zij de taakcombinatie, hoe gaan leidinggevenden met dit thema om? En is het thema bekend bij collega’s?
• Een bewustwordingscampagne ‘ben jij 1 op de 5’ (posters, banners, informatiemateriaal etc.).
• Begeleiding van bijeenkomsten voor management/HR/mantelzorgers.

Afhankelijk van uw organisatiedoelstellingen, de grootte van de organisatie, het huidige HR-beleid enzovoort, wordt met u meegedacht om tot een goed plan van aanpak te komen.

Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met het Wijkteam HW op telefoonnummer 088 – 647 18 18 (bereikbaar op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur). Of mail naar info@wijkteamhw.nl. 

*Bron: Stichting Werk&Mantelzorg