Regelgeving wegwerpbekers en -bakjes

Elke dag gooien we in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten weg na eenmalig gebruik. Een flink deel daarvan komt als zwerfafval in het milieu terecht. Daarom wordt hergebruik de nieuwe norm.

De nieuwe maatregelen zijn onderdeel van een groter geheel en komen voort uit de Europese richtlijn Single Use Plastic (SUP) dat als doel heeft: de impact van wegwerpplastic op het milieu verminderen en meer plastic hergebruiken en recyclen.

Evenementen

Voor evenementen gaan nieuwe regels gelden voor het gebruik van wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Afhankelijk van het type evenement (een open of gesloten evenement) gelden er andere regels.

Open evenement

Sinds 1 januari 2023 mag u uw bezoekers geen gratis wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten meer meegeven. Hiervoor moet u een apart bedrag in rekening brengen. Ook moet u bezoekers een herbruikbaar alternatief aanbieden. Denk hierbij aan bekers of bakjes die bezoekers later weer terug kunnen brengen of aan de optie om bezoekers zelf een beker of verpakking mee te laten nemen.

Gesloten evenement

Vanaf 1 januari 2024 zijn wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten niet meer toegestaan. Een circulair systeem, waarbij bekers en bakjes retour komen voor hergebruik is dan verplicht. Op deze regel geldt als uitzondering dat u plastic wegwerpbekers en -bakjes wel mag gebruiken wanneer u deze inzamelt voor hoogwaardige recycling.

Op de website van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vindt u meer informatie over de regelgeving en hoe u zich hierop kunt voorbereiden. Volg de Regelhulp om na te gaan welke regels van toepassing zijn op uw situatie en welke opties er zijn om hieraan te voldoen.

Regelgeving wegwerpbekers en -bakjes voor evenementen

Het is belangrijk om te benadrukken dat de weg naar een circulaire economie een continu proces én nog volop in ontwikkeling is. Hoewel we in de Hoeksche Waard al grote stappen hebben gezet, zijn er nog veel uitdagingen voor onder andere evenementenorganisatoren, ondernemers en vrijwilligers. Hieronder vindt u de antwoorden op de veelgestelde vragen over duurzame evenementenorganisatie. Onderstaande Q&A (vraag en antwoord) wordt continu aangevuld met nieuwe vragen. Ook moedigen we u graag aan om uw vragen met ons te delen via e-mail circulair@gemeentehw.nl.

Ook op de website van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vindt u een overzicht met antwoorden op veelgestelde vragen.

1. Algemeen

Welke bekers en bakjes vallen onder de nieuwe regelgeving?

Onderstaande valt wel onder de nieuwe regelgeving:

  • Bekers en bakjes voor eenmalig gebruik, die plastic bevatten:
    • Bioplastic
    • Toegevoegde polymeren om water- of vetafstotend te maken.
    • Producten met een plasticvrij logo. Dit logo sluit het product niet uit van regelgeving.

Voor bakjes geldt aanvullend:

  • Het voedsel wordt niet verder bereid, zoals koken, ontdooien of verwarmen.
  • Bakjes met voorverpakt eten: alleen eenpersoonsporties.
  • Bakjes die ter plekke worden gevuld: geen volumegrens.

Onderstaande valt niet binnen de nieuwe regelgeving:

  • Herbruikbare bekers en bakjes, ook als deze uit plastic bestaan.
  • Flexibele voedselverpakkingen, zoals folies, wikkels en zakjes. Let op: deels vormvast en deels flexibel valt wel onder de regelgeving.
  • Plasticvrije materialen, zoals hout of papier waar geen plastic aan is toegevoegd. Let op: aluminium heeft een hoge milieubelasting en wordt daarom sterk afgeraden.

2. Plasticvrij: ja of nee?

Hoe zit het met plasticvrije keurmerken van mijn leveranciers?

Veel bekers en bakjes die eruitzien alsof ze van karton zijn, bevatten kunststof om ze water- of vetafstotend te maken. Zelfs bekers en bakjes met een plasticvrij keurmerk kunnen plastic bevatten. Een keurmerk biedt dus geen garantie voor uitsluiting van de regelgeving. In Nederland betekent plasticvrij dat het product geen (toegevoegde) polymeren bevat. Laat u goed informeren door uw leverancier.

Hoe zit het met producten van bioplastic?

Ook bekers en bakjes gemaakt van bioplastic vallen onder de regelgeving. Bioplastic is biologisch afbreekbaar plastic of plastic van hernieuwbare grondstoffen (biobased). Dit soort plastics zijn doorgaans ook schadelijk voor het milieu als ze in het zwerfafval terechtkomen. Daarom vallen bekers en bakjes gemaakt van bioplastic ook onder de regelgeving.

3. Open of gesloten evenement

Wat is het verschil tussen een open en gesloten evenement?

Kenmerken van een gesloten evenement zijn een fysieke omheining en/of gecontroleerde toegang. Denk aan een concert of muziekfestival op een besloten locatie (binnen of buiten) of aan een sportevenement in een stadion. Is er geen sprake van een fysieke omheining en/of gecontroleerde toegang? Dan spreken we van een open evenement. Denk aan een braderie of evenementen zoals carnaval en Koningsdag. Sommige evenementen kunnen voor een deel open en een deel gesloten zijn, bijvoorbeeld een marathon. Zo is er voor deelnemers van een marathon een toegangscontrole en spreken we daarom van een gesloten evenement. Toeschouwers langs het parcours gaan niet langs deze toegangscontrole en dan spreken we van een open evenement.

Welke regels gelden er bij een open evenement?

Vanaf 1 juli 2023 mag u uw bezoeker geen gratis wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten meer meegeven. Hiervoor moet u een apart bedrag in rekening brengen. Ook moet u bezoekers een herbruikbaar alternatief aanbieden. Denk hierbij aan bekers of bakjes die bezoekers later weer terug kunnen brengen of de mogelijkheid om zelf een beker of bakje mee te nemen.

Welke regels gelden er bij een gesloten evenement?

Vanaf 1 januari 2024 zijn wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten niet meer toegestaan. Een circulair systeem, waarbij bekers en bakjes retour komen voor hergebruik is dan verplicht. Als uitzondering op deze regel geldt dat u plastic wegwerpbekers en -bakjes wel mag gebruiken wanneer u deze inzamelt voor hoogwaardige recycling.

4. Handhaving

Hoe wordt de regelgeving gehandhaafd?

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet erop toe dat bedrijven en organisaties zich aan de regels houden. Door signalen te verzamelen, informatie te geven en te waarschuwen waar nodig. Op basis van de verzamelde informatie treedt de ILT handhavend op, bijvoorbeeld door een last onder dwangsom op te leggen.

De ILT zal bij consumptie onderweg tijdelijk niet handhaven op de verplichte meerprijs voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Het aanbieden van een herbruikbaar alternatief of accepteren dat mensen hun eigen bekers en bakjes meenemen, blijft wel verplicht. De ILT kan hierop handhaven. Daarnaast zal de ILT tijdelijk niet handhaven bij consumptie ter plaatse op bekers en bakjes die bestaan uit maximaal 5% plastic, die worden ingezameld volgens de daarvoor vastgelegde percentages en voor 100% (laag- of hoogwaardig) gerecycled kunnen worden.

5. Hergebruik en retourlogistiek

Kunnen we bezoekers borg vragen voor de herbruikbare bekers en bakjes?

Ja, dit is mogelijk. Om ervoor te zorgen dat u de herbruikbare of hoogwaardig recyclebare bekers en bakjes weer terugkrijgt, is een goed werkend retoursysteem belangrijk. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om borg te vragen of gebruik te maken van een retourmunt. Zorg ervoor dat het retourneren van de beker zo eenvoudig mogelijk is voor de bezoeker. Plaats bijvoorbeeld bij alle uitgangen een rolcontainer als inleverpunt. En bepaal op basis van de grootte van het evenemententerrein en het aantal uitgangen of er één of meerdere retourpunten voor borg nodig zijn.

Hoe duurzaam is hergebruik?

Over het algemeen geldt dat hergebruik beter is voor het milieu, afhankelijk van het materiaal, het volume, de manier van schoonmaken en de efficiëntie van de retourlogistiek. Wel moet een herbruikbare beker of bakje vaak worden gebruikt. Een beker is al milieuvriendelijker als deze minimaal 6 keer gebruikt wordt. De maximale levensduur van een beker is afhankelijk van het materiaal waarmee de herbruikbare beker is gemaakt en de manier waarop de herbruikbare beker wordt schoongemaakt. Een beker kan ruim 100 keer worden gebruikt.

6. Afvoeren van spoelwater

Waar laten we het spoelwater?

De meest geschikte route voor het afvoeren van spoelwater is via het vuilwaterriool.

Hoe weten we of er een vuilwaterriool op de evenementenlocatie aanwezig is?

U kunt contact met ons opnemen via e-mail circulair@gemeentehw.nl om na te vragen of er op locatie een vuilwaterriool aanwezig is en of deze voldoende capaciteit heeft voor de afvoer van het water.

Waar laten we het spoelwater als er geen vuilwaterriool aanwezig is?

Indien er op het evenemententerrein mobiele toiletcabines aanwezig zijn zonder aansluiting op het vuilwaterriool, is de kans groot dat er opvangcontainers beschikbaar zijn. Als dit het geval is, kunt u onderzoeken of het mogelijk is om het spoelwater daar af te voeren. Is dit niet mogelijk? Neem dan contact met ons op via e-mail circulair@gemeentehw.nl om na te gaan welke mogelijke alternatieven er zijn.

Is het toegestaan om spoelwater af te voeren via het oppervlaktewater?

Het afvoeren van spoelwater via het oppervlakte heeft niet de voorkeur. Het is wel mogelijk, alleen is hier wel een vergunning van waterschap Hollandse Delta voor nodig. Kijk voor meer informatie op de website van het waterschap.

Welke schoonmaakmiddelen moet ik gebruiken?

Gebruik biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen. Volg de instructies op het etiket om te bepalen hoeveel schoonmaakmiddel u nodig heeft.

Wij organiseren een jaarlijks terugkerend evenement op dezelfde evenementenlocatie. Is het mogelijk om samen met de gemeente een structurele oplossing hiervoor te zoeken?

Ja, dit is mogelijk. We kijken eerst naar de mogelijkheid om een vaste aansluiting op het vuilwaterriool te krijgen. Indien dit niet mogelijk is, onderzoeken we andere opties zoals een helofytenfilter, tijdelijke opslag om vervolgens af te voeren en te verwerken of een ondergrondse tank.